Visie van DB Bakhuizen, Mirns en Rijs (BMR) op Woonvisie DFM
Bakhuizen, 30-12-18
Inleiding
In onze dorpen wonen ca 1300 mensen waarvan bijna 1100 in Bakhuizen. Er zijn 105 huurwoningen in de sociale sector van Wonen Zuidwest Friesland. Het is een levendige gemeenschap met grote en (veel) kleine bedrijven. Mensen werken in de ambachtelijke sector, Vrachtvervoer, Agrarische bedrijven, Toerisme/recreatie en dienstverlening.
In Bakhuizen staat een multifunctioneel centrum met sporthal (De Gearte), er zijn sportterreinen voor voetbal en tennis, er is een Pannaveldje, een Spar-winkel, een bedrijventerrein De Burde, een ijsbaan en een haven. De fraaie rooms-katholieke kerk van Bakhuizen is gewijd aan de heilige St. Odulphus. Rijs is vooral op toerisme gericht met verscheidene hotels, campings en dagtoerisme in het Rijsterbos. Mirns is een buurtschap in een prachtige mix van agrarisch en natuurlijk landschap aan het IJsselmeer met een populaire uitspanning op de Mirnser Klif. BMR is een levendige gemeenschap met een regio-functie.
In de woonvisie van DFM kunnen we een deel van onze punten terugvinden. Helaas blijkt de inspanning gericht op de grote plaatsen, de kleine woonkernen worden veelal niet als doel gezien, en die lijken in samenwerking met WZF te moeten worden ontvolkt. Dit beleid is funest voor de leefbaarheid in onze dorpen. Navolgend wordt onze visie verder toegelicht. Wij pleiten er voor de woonvisie / beleid van de verschillende kernen/dorpen via een maatwerk benadering aan te pakken. Dat houdt in dat er een annex bij de woonvisie moet komen per dorp/kern dus.
Annex 1; Woonvisie Bakhuizen
Annex 2: Woonvisie Mirns
Annex 3: Woonvisie Rijs
Annex 4: Woonvisie Harich …etc.
Borging van de Leefbaarheid van BMR
Al enkele jaren wordt met breed draagvlak onder de inwoners gewerkt aan het toekomst-bestendig maken van BMR. Geconcludeerd is dat met name voor Bakhuizen maatregelen nodig zijn. Daartoe zijn projecten opgezet onder de naam Better Bakhuzen. De aantrekkelijkheid van Bakhuizen als woon- en werkomgeving staat onder druk. Hierbij spelen onder meer demografische ontwikkelingen als vergrijzing, ontgroening en een dreigende bevolkingsafname (door toedoen van overheid en WZF) een rol. Dorpsbelang Bakhuizen, Mirns en Rijs werkt in projectvorm samen met gemeente De Fryske Marren en Streekwurk van provincie Fryslân, aan een duurzame verbetering van het vestigings-, woon-, werk-, en verblijfklimaat van Bakhuizen. Dit betreft naast de ruimtelijke kwaliteit (dus geen zandindustrie), ook de werkgelegenheid en sociale economische leefbaarheid. De belangrijkste succesfactoren zijn
- bedrijfseconomisch: het vestigingsbeleid en werkgelegenheid
- op sociaal gebied: wonen en welzijn.
Wonen
Gezien de bevolkingssamenstelling is een ruim contingent van betaalbare huurwoningen noodzakelijk. Jonge mensen geven voor een deel aan, liever te kopen dan te huren, dus een aanbod van betaalbare koopwoningen is ook van belang om de jongeren vast te houden. Veel van de kleine woningen uit de jaren 50/60 van de vorige eeuw voldoen niet aan de eisen van deze tijd en zeker niet aan de wensen van jongeren. Een deel van de huurwoningen is gerenoveerd, en die lijken geschikt voor de komende tientallen jaren. Ook de huurwoningen aan de Lange Baan zijn geschikt (tevens levensloopbestendig). Er zijn een paar wijken met wat duurdere koopwoningen. Essentieel lijkt ons een goede mix. Het langer thuis blijven wonen van ouderen heeft twee belangrijke effecten: er komen minder woningen vrij voor jongeren en er ontstaat een nieuwe behoefte voor de groep die nog niet naar een verpleeghuis kan of wil, maar wel meer intensieve zorg behoeven. Voor de meer draagkrachtigen zijn er buiten BMR wel mogelijkheden (Bos- en Meerzicht en dergelijke), binnen BMR zijn er geen mogelijkheden. Als deze mensen toch in de eigen omgeving willen blijven, zullen er “Woningen met Zorg” moeten komen.
Jongeren gaan eerder zelfstandig wonen dan vroeger; deze trend zal blijven. Daarom is een passend contingent van betaalbare huur- en koopwoningen noodzakelijk. Tegelijk moet er een totaalplan komen van sanering en renovatie van de oudere ongeschikte woningen, waarbij het totaal aantal woningen niet mag dalen. De totale woningbehoefte zal in lichte mate toenemen, mede omdat genoemde ontwikkelingen gezinsverdunning veroorzaken. Ook het Fries Social Planbureau geeft dat aan!!
Werken
We zien we dit als een regionale kwestie. Ook nu werken velen (bijvoorbeeld in de bouw, maar ook loodgieters en klusseniers) buiten BMR, soms zelfs verder weg. Waar zien wij toekomst-mogelijkheden? Allereerst de bedrijven op bedrijventerrein de Burde. Die moeten gefaciliteerd worden. Er zijn nog braakliggende kavels, waarvoor publiciteit gemaakt zou moeten worden. Voor nieuwe vestiging denken we aan het kleinere MKB. Wij bepleiten dat de overheid een proportioneel beleid voert: bevorder bedrijvigheid in grote kernen voor grote bedrijven, en in kleine kernen voor kleine bedrijven. Dus geen focus op alleen de grotere plaatsen. Juist voor ZZP’ers van allerlei soort zien wij mogelijkheden in kleinere plaatsen. Rijs en Mirns kunnen de focus op toerisme en recreatie verder ontwikkelen. Conclusies: Maatregelen ter bevordering zijn nodig. Naast een soepel en ondersteunend beleid van de gemeente zijn een goede bereikbaarheid, veilige infrastructuur (bijvoorbeeld fietspaden), duurzame energie en snel internet sleutelbegrippen.
Bevordering van de levendigheid is een voorwaarde voor de leefbaarheid!
Visie wordt bedreigd door beleid van Wonen Zuidwest Friesland; de gemeente gedoogt.
Met de afbraak van 8 sociale huurwoningen en de geplande afbraak van nog eens 8 woningen met terugbouw van 2 koopwoningen en 2 huurwoningen laat woningcorporatie Wonen Zuidwest Friesland in korte tijd Bakhuizen krimpen met 14 sociale huurwoningen. Uit onze gesprekken met WZF en met een verantwoordelijke van de gemeente blijkt dat WZF het bestand aan huurwoningen nog veel verder wil verminderen. De gemeente heeft verklaard achter het beleid van WZF te staan.
Dit heeft desastreuze gevolgen. Een terugloop met bijvoorbeeld 40 woningen, terwijl tegelijk ouderen langer thuis blijven wonen, betekent dat vooral jongeren het dorp uitgejaagd worden. BMR is een leefgemeenschap met een gezonde woon-, werk- en recreatiefunctie in de regio, zoals hiervoor is beschreven. De projecten van Better Bakhuzen om de leefbaarheid en de regiofunctie voor de toekomst te waarborgen, worden door dit beleid op ontoelaatbare wijze nadelig beïnvloed, zo niet volledig ondergraven.
Vandaar onze dringende oproep: Wijzig dit beleid, voorkom ontvolking en verpaupering, zorg voor een passend huuraanbod, zorg voor een passend aanbod van betaalbare koopwoningen, zorg dat het woningaanbod in BMR tenminste gelijk blijft. En vooral, voer een actief beleid op het gebied van werkgelegenheid buiten de grote kernen.
Enkele kritische opmerkingen op de tekst
Er wordt door het hele stuk geschreven in de trant van “we streven naar” ”we maken bespreekbaar” “we gaan meedoen” “zal in beeld komen”. Dat komt over als onvoldoende commitment op de eigen voornemens, het zijn eigenlijk voortdurend voorbehouden. Kennelijk gelooft de gemeente er zelf niet erg in.
Er is sprake van woningen met zorg in het luxere segment, en in de middelgrote kernen (blz.26). Wij gaan er van uit dat wij ook een middelgrote kern zijn, en als dat niet zo is dat de norm wordt bijgesteld en dat het goedkopere segment eerste prioriteit krijgt.
We missen de uitkomst van de lokale-democratie- bijeenkomsten en van de boodschap in de Carrousel van 20 november: de gemeente moet meer uitgaan van de wensen van de inwoners (participatie) en de ideeën vanuit de samenleving omarmen en daaraan uitvoering geven. Dat betekent ook dat de besluitvorming samen plaatsvindt en daarmee volledig transparant wordt. Dus: gemeente ga in overleg met BMR om het noodzakelijke beleid te formuleren en doe dat niet via een generieke top/down benadering. Dit nieuwe denken is bij de opstellers van dit stuk kennelijk nog niet doorgedrongen.
Wij zijn benieuwd welke resultaten de gemeente voor ogen heeft. Op blz. 28 zijn de activiteiten van de gemeente gemeld. Wat wij lezen is: analyseren, inzetten, plannen ontwikkelen. Een inspanningsverplichting is heel goed, maar als daar niet bij vermeld wordt welk resultaat de gemeente wil bereiken is het gebakken lucht, met de kwade kans dat veel geld wordt besteed, zonder dat het ergens toe leidt. Wij verlangen een andere opstelling op dit punt: vermeld concreet welk resultaten men wil bereiken, maak het duidelijk, haalbaar, meetbaar, en wees bereid daarvoor verantwoordelijkheid te dragen.
Kortom: de opstelling van de gemeente zoals die nu blijkt, moet volledig op de schop, we verwachten een kanteling naar een andere mentaliteit.