Geschiedenis van Bakhuizen

Ik stean op Gaestlâns hichte

En sjoch de fjilden oer

Myn doarp leit yn 'e lichte

'k Sjoch 't kruske fan syn toer.

Het eerste couplet van een mooi lied over ons dorp geschreven.Bakhuizen is een dorp van ±1100 inwoners in Zuidwest Fryslân in de Gemeente Gaasterlân Sleat.

Hoe oud ons dorp is en waar de naam vandaan komt is moeilijk te verklaren. Bakhuizen is ook een familie naam, maar daar houd ook alle vergelijk mee op. 

In 1412 komt de naam voor als Backhysen. Het zal zijn naam te danken hebben aan de Friese mansnaam Bakke, ook wordt de naam vermeld als Baccahuzen. Als streek naam kan de naam mogelijk veel ouder zijn, het "Bakhusterheech", een 7 meter hoge keileem heuvel deel uitmakend van het Mirnser klif en "Bakhusterwad", een wadden gebied globaal gelegen tussen Bakhuizen en Warns dat met de aanleg van de eerste bekende zeedijk tussen Mirns en Laaksum is ingepolderd. Wanneer dit is geweest is niet bekend, het aanleggen van zeedijken in Friesland is bekend vanaf het jaar 800. De laatste sporen van deze âld dyk zijn in de jaren 70 van de vorige eeuw door ruilverkaveling helemaal verdwenen De eerste bewoning was mogelijk op "de Burde", wat buurt en of water kant kan betekenen, waterkant dus het einde van het klif. Men woonde op de hoger gelegen stukken land wat gebruikt werd voor de landbouw en het lage land "zomerland", meer voor het houden van vee en als hooi land in gebruik was. En op de grens bij het water ontstond een buurt. Tegenwoordig is "de Burde" het bedrijventerrein. Na de aanleg van de zeedijk was de weg naar zee afgesloten en ontstond er een Bakhuizen meer op de tegenwoordige plaats met de "Bakhusterfeart" als waterweg. Het was mogelijk een zijl die in de loop der jaren geschikt gemaakt is voor het gebruik van schepen. Bakhuizen had tot in het begin van de vorige eeuw veel Skutsje schippers. Vanaf 1412 is er een Rooms katholieke kerk in Bakhuizen, behorend bij het Benedictijner (Odulphus) klooster in Stavoren. Na de Reformatie was het Rooms katholieke geloof verboden en was er geen kerk meer in Bakhuizen. In de jaren 1630 en 1657 was op Elfbergen bij Oudemirdum een schuilkerk. Ook in een korenmolen tussen Bakhuizen en Hemelum werd er kerk gehouden, nu nog bekend als de "Mole Polle". Na 1663 is er weer een R.K. kerk en werd Bakhuizen een vrijwel Rooms Katholieke gemeenschap. De bewoners leefden van de landbouw en de visserij die na aanleg van de dijken zich verplaatste naar Mirns. In het jaar 1744 hadden Mirns en Bakhuizen samen 286 inwoners en in 1749, 254, dat waren 67 gezinnen, 167 personen van 12 jaar en ouder en 87 kinderen tot 12 jaar. 

Tot 1955 was Bakhuizen samen met Mirns 1 dorp. Wanneer en waarom dit is ontstaan is niet bekend. Wrotters waren de Bakhusters, die bergen konden verzetten, denk aan het Bakhuizen gebergte, ook in weg en water bouw in Nederland hebben Bakhuster menig paal geslagen, kanaal aangelegd en alle wereldzeeën bevaren. Bakhusters zijn overal in de wereld welkom om hun inzet en ook na het werk is het goed vertoeven met Bakhusters. Een hechte gemeenschap waar ons ons kent en ieder familie van elkaar was en natuurlijk nog is, al is het door mobiliteit natuurlijk erg veranderd, maar wat blijft is de hechte gemeenschap die altijd weer terug komt. 

Ook Bakhuizen ging mee in de vaart der volkeren en in de periode 1950 tot 1970 werd ons dorp flink uitgebreid mede dank zij de staal constructie fabriek van de Fa. Mous waar toch een heel dorp van bestaat. 

Na het dichtgaan van het bedrijf in 1982 was dat een flinke teleurstelling niet alleen voor de werknemers, voor heel Bakhuizen. Bakhuizen zou Bakhuizen niet zijn of ze dit ook weer niet te boven kwamen, nu zijn wij een bloeiend dorp met ± 1100 inwoners en uitstekende mogelijkheden voor wonen en werken. 

Bezoek niet alleen Bakhuizen digitaal maar kom ook eens langs in onze mooie dorp. 

Oant Sjen in Bakhuzen!